Sangkap ng Dula
Upang maging epektibo at makabuluhan ang pagtatanghal ng isang dula narito ang mga sangkap na bumubuo rito.
- Tagpuan – panahon, oras at pook kung saan naganap ang pangyayaring isinasaad sa dula.
- Tauhan – ang kumikilos at nagbibigay buhay sa dula; sila rin ang bumibigkas ng mga dayalogo at nagpapadama nito sa mga manonood.
- Sulyap ng Suliranin – Bawat dula ay may suliranin, walang dula na wala nito; mawawalan ng saysay ang dula kung wala itong suliranin. Maaaring mabatid ito sa simula o sa kalagitnaan ng dula na nagsasadya sa mga pangyayari; maaaring magkaroon ng higit na isang suliranin ang isang dula.
- Saglit na Kasiglahan – saglit na paglayo o pagtakas ng mga tauhan sa suliraning nararanasan.
- Tunggalian – Ang tunggalian ay maaaring sa pagitan ng mga tauhan laban sa kapwa niya tauhan, tauhan laban sa kanyang paligid, at tauhan laban sa kanyang sarili; maaaring magkaroon ng higit sa isa o patong-patong na tunggalian ang isang dula.
- Kasukdulan – Dito nasusubok ang katatagan ng tauhan; sa sangkap na ito ng dula tunay na pinakamatindi o pinakamabugso ang damdamin o kaya’y sa pinakakasukdulan ang tunggalian.
- Kakalasan – Ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa mga suliranin at pag ayos sa mga tunggalian.
- Kalutasan – Nalulutas nawawaksi at natatapos ang mga suliranin at tunggalian sa dula; ngunit maaari ring magpapakilala ng panibagong suliranin at tunggalian sa panig ng mga manonood.
Elemento ng Dula
- Iskrip – ito ang pinakakaluluwa ng isang dula; lahat ng bagay na isinasaalang-alang sa dula ay naaayon sa isang iskrip; walang dula kapag walang iskrip.
- Gumaganap o Aktor – Ang mga aktor o gumaganap ang nagsasabuhay sa mga tauhan sa iskrip; sila ang nagbibigkas ng dayalogo; sila ang nagpapakita ng iba’t ibang damdamin; sila ang pinanonood na tauhan sa dula.
- Tanghalan – Anumang pook na pinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula ay tinatawag na tanghalan,tanghalan ang tawag sa kalsadang pinagtanghalan ng isang dula, tanghalan ang silid na pinagtanghalan ng mga mag-aaral sa kanilang klase.
- Tagadirehe o Direktor – Ang direktor ang nagpapakahulugan sa isang iskrip; siya ang nag-i-interpret sa iskrip mula sa pagpasya sa itsura ng tagpuan, ng damit ng mga tauhan hanggang sa paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga tauhan ay dumidipende sa interpretasyon ng direktor sa iskrip.
- Manonood – Hindi maituturing na dula ang isang binansagang pagtanghal kung hindi ito napanood ng ibang tao; hindi ito maituturing na dula sapagkat ang layunin ng dula’y maitanghal; at kapag sinasabing maitanghal dapat mayroong makasaksi o makanood.